عکسی که میبینید را اصطلاحا عکس رد ستارهای می نامند. شاید اولین فکری که به ذهن بینندهی نا آشنا به این نوع عکس میرسد، این است که عکس مورد نظر تماما ساختگی و گرافیکی است، در حالی این دسته از عکسها راز آسمان شب را آشکار میکنند؛ همان گونه که از اسم شان بر میآید چنین عکسهایی حاصل حرکت ظاهری ستارگان در طول شب هستند، حالا چرا ظاهری؟
ستارهها نیز به علت حرکت وضعی زمین، همانند خورشید از مشرق طلوع و در مغرب غروب میکنند و تنها دلیل به وجود آمدن چنین عکسهایی همین حرکت از شرق به غرب ستارهها در طول شب است. همانطور که در این عکس نیز دیده میشود معمولا در اکثر عکسهای رد ستارهای، یک ستاره در مرکز دوایر به صورت نقطهای وجود دارد که همان ستارهی قطبی است، که به دلیل این که در امتداد محور چرخش زمین به دور خودش قرار گرفته، دارای کمترین رد است. اما عکسهایی از این دست چگونه به ثبت می رسند؟
باید بدانیم که اساس عکاسی نور است، و این نور است که باعث میشود صفحهی حساس به نور دوربین تصویر اشیا یا انسانها را ثبت کند. در موارد عادی و در روشنایی روز، پردهای که در مقابل نگاتیو یا CCD قراردارد معمولا با سرعت یک سیام یا یک شصتم ثانیه کنار میرود تا نور روی این صفحات تاثیر گذاشته و عکس ثبت شود. حال اگر سوژهی ما یک سوژهی معمولی مثل یک درخت در نور روز نباشد، و به جای آن چند ستارهی کم نور در تاریکی یک شب رصدی باشد، این پرده باید مدت زمان بیشتری را باز بماند تا بتواند نور ستارههای کم فروغ را ثبت کند.
برای باز نگه داشتن این پرده و همچنین جلوگیری از لرزش دست از دو وسیلهی جانبی به نامهای دکلانشور قفل دار (Remote control) و سه پایه عکاسی استفاده کنیم. با باز ماندن این پرده، حرکت ستارهها بر روی صفحه حساس به نور ثبت میشود و ردی از ستارهها در تصویر به وجود میآید. البته لازم به ذکر است که این نوع عکاسی دارای چند روش مختلف است که به جزئیات آنها در مقالات آیندهی عکاسی نجومی اشاره خواهد شد.
عکس فوق در یکی از مناطق شهرستان صوفیان در 60 کیلومتری تبریز، در آخرین روز ماه رمضان به دور از نور ماه و آلودگی نوری، از ترکیب نزدیک به 200 عکس با نوردهی 30 ثانیه و بازترین دیافراگم با حساسیت 1600 و دوربین Canon 500D گرفته شده است.
نویسنده: مریم پرتوی
