شاید بسیاری از علاقه مندان به علم نجوم، پس از دیدن یک عکس خیره کننده و اعجاب انگیز از یک سحابی، رد ستارگان بر فراز یک برکه، کهکشان ها و سیاره ها، ماه با آن دهانه ها و کوه های زیبایش پا به وادی نجوم گذارده‌اند. کلا رسالت عکس هم همین است! یک عکاس حرفه ای یا آماتور آن لحظه تامل برانگیز را برای دیده شدن توسط دیگران ثبت می کند.
عکاسی نجومی هم از این قاعده مستثنی نیست و ثبت تصویر از اجرام آسمانی و یا رویدادهای نجومی است. اجرامی چون ماه، خورشید، سیارات و رویدادهایی همچون کسوف و خسوف و گذرها. اما این تمام ماجرا نیست! با پیشرفت تکنولوژی و علم، عکاسان قادر هستند از ستارگان، سحابی ها و کهکشانهایی که بسیار بسیار کم نور هستند و چشم انسان توانایی پردازش نور آنها را ندارد، عکاسی کنند. کم نور بودن یک جرم سماوی، الزاما به معنی کوچک بودن آن نیست! همین سحابی دل ربای جبار (شکارچی) که در شب های زمستان در سمت جنوب، زیر کمربند جبار سوسو میزند را در نظر بگیرید. چشم ما قادر به پردازش جزییات آن نیست ولی عکاسان با تکنیک نوردهی به مدت نسبتا طولانیتری فوتونهای نور را توسط حسگر دوربین جمع آوری و روی‌همگذاری می‌کنند. نتیجه شگفت انگیز است! همین موضوع در مورد کهکشان خودمان، راه شیری هم صادق است. کسانی که تجربه رصد در منطقه ای نسبتا تاریک را داشته باشند، قطعا از دیدن راه شیری خاکستری رنگ لذت برده اند، اما عکاسی از همین منظر زیبا با تکنیک اشاره شده در بالا، رنگ و لعاب دیگری به راه شیری می دهد! ترکیبی از نقاط با تُن‌های متفاوتی از رنگ زرد یا گاهی بنفش رنگ!
امروزه عکاسی نجومی یکی از زیرشاخه های نجوم آماتوری به حساب می آید. بسیاری از ما کلمه آماتور را در مقابل کلمه حرفه ای قرار می دهیم. این تا حدودی صحیح است ولی به این معنی نیست که منجمین آماتور حرفه ای نیستند! در تعریف، نجوم آماتوری به عنوان یک سرگرمی تعریف می شود که در آن تحقیقات علمی الزاما به عنوان هدف تعریف نشده است و تحصیلات شخص ممکن است هم سو با علم نجوم نباشد. وقتی کسی شروع به ارائه عکسهای نجومی زیبا می‌کند، متوجه می شود که مدت زمان لازم برای فرآیند پردازش عکس، به اندازه زمان لازم برای تهیه داده های خام اهمیت دارد. ابزارهای متنوعی برای پردازش عکس در دسترس هستند، که برخی از آنها قابل استفاده در نوع به خصوصی از عکسها هستند. هر نوع عکسی ترتیب و توالی منحصر به فرد خود در پردازش را داراست لذا قانونی کلی برای تمامی عکس های نجومی وجود ندارد. بنابراین انتخاب ابزار و روش پردازش متناسب با نوع عکس خود نوعی هنر است که نیاز به دانش دارد و علاوه بر این با تهیه داده خام عکس، رعایت اصول مربوط به هنر و زیبایی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به این موارد منجمین آماتور و عکاسان نجومی آماتور باید حرفه ای باشند!
نویسنده: رامین فرح‌خیز، عضو فعال آیاز
