با پشت سر گذاشتن ماهگرفتگی 19 آذر، پدیده نجومی دیگری نیز در راه است. بارش شهابی جوزایی یکی از بارشهای مهم است که از 16 آذر فعالیت خود را آغاز کرده و تا 26 آذر ادامه دارد و در 23 آذر به اوج فعالیت خود خواهد رسید. در بهترین شرایط و در اوج فعالیتش ZHR این بارش 120 شهاب است یعنی در هر ساعت 120 شهاب را مشاهده خواهیم کرد که به طور متوسط در هر دقیقه 2 شهاب قابل رصد است.
اما امسال در بهترین شرایط قرار نگرفتهایم و مثل چند بارش قبلی ( اسدی و برساووشی) نور ماه مزاحم کار ما خواهد بود و باعث میشود که شهابهای کمنور دیده نشوند و فقط قادر خواهیم بود شهابهای پرنور را مشاهده کنیم. یک راه برای از بین بردن نور ماه وجود دارد، بهتر است ماه را در پشت یک درخت یا ساختمان پنهان کنید تا از میدان دید شما خارج شود تا شاید بتوانید شهابهای کمنور را هم رصد کنید. برای رصد این بارش بهتر است به دور از آلودگی نوری شهرها بروید تا نور شهر به نور ماه اضافه نشود. برای رصد شهابها به هیچ ابزار رصدی نیاز ندارید، فقط به یک آسمان صاف و کمی حوصله و صبر نیاز دارید تا با چشمان خود شهابهای درخشان و جذاب را رصد کنید.
عکس از Borkur Hrolfsson
با وجود ماه با فاز 85 درصد، که اوایل شب طلوع کرده و تا صبح نیز در آسمان است تعداد شهابهای مشاهده شده کم شده و رصدگران تیزبین قادر خواهند بود 20 تا 25 شهاب را در یک ساعت مشاهده کنند.
کانون این بارش در صورتفلکی جوزا نزدیک آلفا و بتای جوزا قرار دارد. شهابها در نواحی مختلف آسمان دیده میشوند ولی امتداد همه آنها به کانون بارش منتهی میشود.
بارش جوزایی با بارشهای دیگر تفاوتی دارد. منشا همه بارشها دنبالهدارها هستند که این کرههای یخی به هنگام نزدیک شدن به خورشید، بخار شده و ذراتی را در مدار خود به جا میگذارند . وقتی زمین به این ذرات نزدیک میشود، این ذرات غبار با جو زمین برخورد کرده و بر اثر اصطکاک سوخته و نوری را از خود به جا میگذارند که ما آنها را شهاب مینامیم. اما منشا این بارش برخلاف سایر بارشها، سیارک فایتون 3200 است که ممکن است زمانی دنبالهدار بود که به دلیل سفر زیاد به منظومهشمسی داخلی و نزدیک شدن به خورشید، یخ خود را از دست داده و به صورت یک کره سنگی باقی مانده است.
عکس از بابک امین تفرشی
این سیارک با سیارکهای دیگر تفاوتهای زیادی دارد هم از نظر ساختار و هم از نظر رنگ. ذرات بارش جوزایی برخلاف بارشهای دیگر، جامد است و این باعث میشود شاهد شهابهای رنگی باشیم.
شهابهای این بارش با سرعت 126,000 کیلومتر بر ساعت وارد جو زمین میشوند و نسبت به بقیه بارشها سرعت کمتری دارند. پر سرعتترین شهابها متعلق به بارش اسدی است که سرعت شهابها 256,000 کیلومتر بر ساعت است.
یک نکته مهم: به نظر شما چرا در چند بارش اخیر ( برساووشی، اسدی و جوزایی) ماه مزاحم ما بود؟؟؟
این یک تصادف نیست و دلیل علمی دارد. از بارش برساووشی (22 مرداد) تا بارش اسدی (27 آبان) 96 روز و از بارش اسدی (27 آبان) تا بارش جوزایی (23 آذر) 27 روز فاصله است. دوره تناوب هلالی ماه و یا فاصله زمانی بین دو بدر متوالی 29/5 روز است. فاصله زمانی این چند بارش هم تقریبا مضربی از این عدد است، به خاطر همین است که تقریبا در هر 3 بارش ماه وضعیت مشابهی دارد.
نویسنده: هانیه امیری