یک ماه از بهار سپری شده است.صورفلکی زمستانی چون جبار و جوزا از افق غرب در حال کوچ از آسمان شب هستند و جای خود رابه صور فلکی بهاری می دهند.دب اکبر، دب اصغر، گاوران و اسد از جمله صور فلکی معروف بهار هستند.
دب اکبر یا خرس بزرگ که دومین صورت فلکی بزرگ آسمان است در نیمه شمالی آسمان به شکل یک علامت سوال بزرگ یا ملاقه دیده می شود.بسیاری از منجمان معتقدند دب اکبر از جمله اولین صور فلکی ابداعی بشر می باشد.هفت ستاره اصلی این صورت فلکی که به هفت اورنگ نیز معروف است راهنمای خوبی برای یافتن دیگر اجرام و صور فلکی آسمانی است.
رو به دب اکبر بایستید،ستاره انتهایی آن که قائد نامیده می شود را بیابید. ازاین ستاره کمانی به اندازه 30 درجه (کمی بیشتر از یک وجب باز) به سمت شرق فرض کنید تا به درخشانترین ستاره صورت فلکی گاوران یعنی سِماک رامح برسید.سِماک رامح که در دسته بادبادک مانند گاوران قرار دارد یک ستاره زرد و نارنجی از قدر صفر است.این ستاره در میان ایرانیان باستان به نگهبان شمال معروف بوده است.اکنون این کمان را بازهم به اندازه 30 درجه ادامه دهید تا به ستاره پرنور دیگری که در صورت فلکی سنبله یا دوشیزه واقع است برسید.این همان ستاره سِماک اعزل است که به رنگ سفید – آبی می باشد.ابوریحان بیرونی در کتاب التفهیم از این ستاره به “کنیزکی جوان با دو پَر ودامنی فروهِشته” یاد کرده است.این ستاره در دو درجه ای زیر خط دایره البروج قرار دارد و به همین علت ماه و گاهی سیارات به آن نزدیک می شوند.
به دب اکبر برمی گردیم. دو ستاره جلو دار کاسه ملاقه یعنی مِراق و دُبه به سمت ستاره قطبی در صورت فلکی دب اصغر است. مراق و دبه را درخلاف جهت ستاره قطبی یعنی به سمت جنوب امتداد دهید تا به صورت فلکی اسد و ستاره درخشان و سپید رنگ آن قلب الاسد برسید.اسد بی شک حکمران مقتدر آسمان بهار است و سر آن به صورت داس بزرگ یا علامت سوال بر پهنه آسمان خود نمایی می کند..ستاره میانی که در بخش خمیده دسته دب اکبر، این ملاقه بزرگ آسمانی واقع است در حقیقت دو ستاره است با نام عِناق و سُها. گفته می شود رومیان باستان و اعراب برای انتخاب کمان دارن تیزبین ، لشگریان خود را با تشخیص عناق و سها امتحان می کردند.اگر شما نیزدر آسمان تاریک بتوانید این دوستاره جدا از هم را تشخیص دهید چشمان تیز بینی دارید!
اما ببینیم در آسمان شب های اردیبهشت چه خبر است؟!
1 اردیبهشت : هلال ماه در 7 درجه ای سیاره زهره – غرب آسمان ساعت 20:25
6 اردیبهشت : مشتری در 6 درجه ای ماه – جنوب آسمان ساعت 21
7 اردیبهشت : ماه در 6 درجه ای ستاره قلب الاسد – نیمه جنوبی آسمان ساعت 22
11 اردیبهشت: مقارنه عطارد و خوشه پروین در ارتفاع بسیار کمی ازافق غرب ساعت 20:40
12 اردیبهشت : مقارنه کمتر از 4 درجه ای ماه وستاره سماک اعزل – جنوب شرق ساعت 20:50
16 اردیبهشت : اجتماع ماه و زحل وستاره قلب العقرب – جنوب شرق ساعت 00:50 بامداد
وضعیت سیارات
اولین جرم درخشانی که بعد از غروب در سمت غرب خواهید یافت سیاره درخشان و سپید رنگ زهره است که تا اواخر شب در آسمان دیده می شود و در صورت فلکی گاو نر واقع است.
دومین جرم درخشان بعد زهره ،سیاره زرد رنگ مشتری است که همزمان باغروب در نیمه شرقی آسمان دیده می شود.مشتری که در صورت فلکیسرطان واقع است، به تدریج در آسمان حرکت کرده ارتفاع می گیرد تااینکه حدود ساعت 3 بامداد در افق غربی از نظر ناپدید می شود.
سیاره سرخ رنگ مریخ تا یک ساعت بعد از غروب در ارتفاع بسیار کمی از افق غرب قابل رویت است.
سیاره سفید رنگ زحل از حدود نیمه شب در بخش جنوبی آسمان همراه با صورت فلکی عقرب ارتفاع می گیرد.
نویسنده: مریم فخیمی
