سوژه مهم این شب‌ها، ابرنواختر تازه کشف شده در کهکشان M101 در صورت‌فلکی دب‌اکبر است. در چند دهه اخیر این پرنورترین ابرنواختری است که از عرض‌های جغرافیایی میانی نیمکره شمالی قابل رویت است. در این شب‌ها رصد این کهکشان را فراموش نکنید.
.
.
دوشنبه 21 شهریور
- ماه کامل را می‌توانید هنگام غروب خورشید در شرق بیابید که در حال طلوع است و سپس نیمه شب در جنوب آسمان بالاتر می‌آید. هنگام طلوع خورشید، ماه از غرب غروب می‌کند. ماه در جنوب‌غرب آسمان در صورت‌فلکی حوت قرار گرفته و روشنایی ماه مانع دیدن ستاره‌های کم‌نور حوت می‌شود.
سه‌شنبه 22 شهریور
- زحل در ارتفاع خیلی کمی در غرب آسمان با همراهش سماک‌اعزل در سنبله دیده می‌شوند. زحل در ارتفاع 7 درجه از افق غربی، 30 دقیقه بعد از غروب خورشید با یک دوربین دوچشمی قابل رصد است.
- سرس، بزرگترین سیارک، این هفته در حالت مقابله است و با قدر 7/6 در مرز بین صورت‌فلکی قیطس و دلو قرار گرفته است. وستا، درخشان‌ترین سیارک، هم‌اکنون میزبان فضاپیمای سپیده‌دم ناسا است و حالت مقابله خود را گذرانده است ولی باز هم با قدر 6/6 در صورت‌فلکی جدی می‌درخشد.
چهارشنبه 23 شهریور
- امروز صبح قبل از طلوع خورشید، مریخ در خط مستقیم با آلفا و بتای جوزا (کمی پایین‌تر و سمت راست آنها) قرار گرفته است. مریخ زرد – نارنجی روشن را با بتای جوزا مقایسه کنید!
پنج‌شنبه 24 شهریور
- مشتری امشب پایین‌تر از ماه قرار دارد. اگرچه آنها نزدیک هم دیده می‌شوند، ولی مشتری 1560 برابر دورتر و قطر آن 40 مرتبه عریض‌تر است.
جمعه 25 شهریور
- بهتر است کم کم وستا را فراموش کنیم و به سراغ سرس برویم: سیارک سرس امروز در ساعت 9:30p.m به حالت مقابله خود رسیده و در طول شب با قدر 7/6 در میان پس‌زمینه ستاره‌های جنوب‌غرب قیطس می‌درخشد. اما درخشان‌ترین سیارک این هفته، باز هم وستا است (ولی نه! این قصه سر درازی دارد و وستا مهمان آسمان ما خواهد بود). در حال حاضر وستا با قدر 6/6 کمی نزدیک به توان چشم غیرمسلح می‌درخشد و به راحتی می‌توان آن را با دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک یافت. سنگ فضایی بزرگ در کمتر از 1 درجه‌ای جنوب غرب ستاره سای جدی با قدر 4 قرار دارد. وستا در در اوایل شب در جنوب آسمان در ارتفاع خوبی دیده می‌شود. وقتی به وستا نگاه می‌کنید به یاد بیاورید که فضاپیمای سپیده‌دم ناسا در حال مطالعه وستا است.
شنبه 26 شهریور
- مشتری درخشان اوایل شب از شرق طلوع و قبل از طلوع خورشید در ارتفاع بالایی در جنوب آسمان است. در این شب‌ها مشتری با قدر 2/8-، پرنورترین جرم آسمانی به جز ماه است و از داخل تلسکوپ قطری برابر 47 ثانیه قوسی دارد.
یک‌شنبه 27 شهریور
- این هفته درخشان‌ترین دنباله‌دار تابستان و پاییز امسال، (گاراد) C/2009 P1 در جنوب شرق صورت‌فلکی هرکول دیده می‌شود. این دنباله‌دار با قدر 7 در جهت غرب از پس‌زمینه ستاره‌ها حرکت می‌کند. در 23 شهریور در کمتر از 1 درجه‌ای جنوب ستاره دوتایی 110 هرکول با قدر 4 عبور می‌کند و امشب از جنوب نقطه میانی خط واصل بین ستاره‌های 110 و 109 هرکول می‌گذرد.
موقعیت سیارات
- عطارد با قدر 1-، 45 دقیقه قبل از طلوع خورشید در شرق آسمان دیده می‌شود. عطارد پایین‌تر از مریخ، آلفا و بتای جوزا قرار دارد. عطارد در صبح جمعه 18 شهریور از قلب‌الاسد عبور می‌کند. به کمک دوربین دوچشمی قلب‌الاسد را دنبال کنید که به سرعت بالاتر از عطارد حرکت می‌کند.
- زهره در روشنایی خورشید دیده نمی‌شود.
- مریخ (با قدر 1/4 ، در حال عبور از صورت‌فلکی جوزا)
مریخ حدودا بعد از نیمه‌شب طلوع و اوایل صبح به خوبی در شرق بالا آمده است و کمی پایین‌تر در سمت راست، آلفا و بتای جوزا دیده می‌شوند. دورتر از مریخ در سمت راست آن، شعرای شامی (آلفای صورت‌فلکی کلب‌اصغر) و کمی دورتر در سمت راست شعرای شامی، شعرای یمانی (آلفای صورت‌فلکی کلب‌اکبر) می‌درخشد. مریخ از داخل تلسکوپ 4/8ثانیه قوسی قطر دارد.
- مشتری (با قدر 2/8- ، در حنوب صورت‌فلکی حمل)
مشتری اوایل شب کمی بعد از تاریک شدن آسمان از شرق طلوع می‌کند. (توضیحات بیشتر در 26 شهریور)
- زحل (با قدر 0/9)
زحل به مرور ازآسمان این فصل خداحافظی می‌کند. با استفاده دوربین دوچشمی بعد از غروب خورشید در افق غربی به دنبال زحل باشید. بالاتر از آن سماک رامح دیده می‌شود و در سمت چپ زحل در 10 درجه‌ای آن، سماک‌اعزل همراه این روزهایش می‌درخشد. (توضیحات بیشتر در 22 شهریور)
- اورانوس (با قدر 5/7 ، در صورت‌فلکی حوت)
- نپتون ( با قدر 7/8 ، در صورت‌فلکی دلو)
نپتون اواخر شب در جنوب آسمان در مکان خوبی قرار گرفته است.
منابع
نویسنده: هانیه امیری
