ستاره دوتایی به یک سامانه ستاره‌ای گفته می‌شود که در آن دو ستاره به هم نزدیک هستند و به دور مرکز سنگینی سراسری مشترک میان خود گردش می‌کنند. به ستاره دیگر ستاره ندیم یا همدم گفته می‌شود.
به دو ستاره‌ای که به هم نزدیک هستند و به مرکز ثقلشان گردش می کنند ستاره دوتایی گویند. تحقیقات جدید نشان می دهد درصد زیادی ار ستارگان بخشی از یک سامانه حداقل دو ستاره ای هستند و ستارگان دوتایی در اخترزیست‌شناسی بسیار مهم می باشند زیرا مدار آن ها جرمشان را مشخص می کند. جرم بسیاری از ستارگان تکی از روی برون یابی جرم ستارگان دوتایی بدست می آید، ستارگان دوتایی با ستاره دوتایی نوری یکی نیستند و تفاوت آن ها در این است که ستارگان دوتایی نوری از زمین نزدیک یکدیگر دیده می شوند ولی آن ها هیچ اثر گرانشی بر یکدیگر ندارند. ستارگان دوتایی از روی طیف سنجی هم شناخته می شوند، اگر مدار حرکت این ستارگان در راستای دید زمین باشد آن ها از طریق گرفت تشخیص داده می شوند. ستاره های دوتایی گاهی می توانند بین یکدیگر جرم تبادل کنند و تکامل یابند و از معروف ترین ستارگان دوتایی می توان به الغول، شباهنگ و ماکیان ایکس یک اشاره کرد.
حبیبه شیخ‌پور
