کم کم تابستان رو به پایان است برخی از اجرام غروب می‌کنند و برخی هم از شرق آسمان نمایان می‌شوند. تعدادی از این اجرام را در ادامه بیان می‌کنیم.
دوشنبه 14 شهریور
ابن هفته حتما کهکشان مارپیچی درخشان M101 را با ابزار رصدی خود مشاهده کنید. منجمان در 2 شهریور 1390، ابرنواختری را در این کهکشان کشف کردند که قبلا هم به آن اشاره شد.
برای رصد این کهکشان ابتدا صورت فلکی مشهور دب اکبر، مخصوصا قسمت ملاقه آن، را بعد از غروب خورشید در شمال شرق آسمان بیابید. این کهکشان بالای ۲ ستاره در انتهای دسته ملاقه (اتا و زتای دب اکبر) قرار دارد و این ۲ ستاره به همراه کهکشان یک مثلث را می‌سازند.
سه شنبه 15 شهریور
مثل هفته‌های گذشته، این هفته هم زحل ارتفاعش را بعد از غروب خورشید از افق غربی آسمان کمتر می‌کند. ستاره هم قدر زحل، سماک اعزل در صورت فلکی سنبله در 10 درجه‌ای سمت چپ آن است. هر دوی آنها 7 درجه از افق غربی فاصله دارند. با استفاده از دوربین دوچشمی می‌توانید هردوی آنها را در آسمان نیمه تاریک افق غربی رصد کنید.
این هفته در فاصله زمانی بین طلوع و غروب خورشید، ستاره‌های آلفا و بتای ملاقه بزرگ (دبه و مراق) دب اکبر، درست زیر ستاره قطبی و قطب شمال سماوی قرار دارند.به نظر شما چرا؟ به خاطر اینکه در حال حاضر در موقعی از سال هستیم که خورشید از جنوب ستاره‌های آلفا و بتای دب اکبر عبور می‌کند. اگر می‌توانستید آنها را در ارتفاع بهتری در روز مشاهده کنید، متوجه می‌شدید که ستاره های آلفا و بتا در جهت مخالف ستاره قطبی به خورشید اشاره می‌کنند.
چهارشنبه 16 شهریور
باز هم وستا ! هنوز هم فضاپیمای سپیده‌دم ناسا در حال انجام تحقیقات خود به دور آن می‌گردد. با اینکه وستا حالت مقابله خود را رد کرده است، درخشش کافی (قدر 6/4) را برای رصد دارد. با ابزار رصدی خود به سراغ وستا بروید چون در کمتر از 1 درجه‌ای جنوب غرب ستاره سای جدی با قدر 4 ، قرار گرفته است. وستا حدودا نیمه شب در بیشترین ارتفاع در جنوب آسمان قابل رصد است.
از امروز تا صبح شنبه قبل از طلوع خورشید، مریخ از کمتر از 6 درجه‌ای جنوب (کمی پایین‌تر سمت راست) ستاره هم‌رنگش، بتای جوزا عبور می‌کند. در کل هفته این سیاره سرخ در 30 درجه‌ای از افق شرقی در پس زمینه ستاره‌های جوزا دیده می‌شود. مثلثی را که مریخ با آلفا و بتای جوزا می‌سازد را تماشا کنید و دقت کنید چون شکل این مثلث هر روز تغییر می‌کند. مریخ تقریبا در امتداد میان دو ستاره درخشان آلفا و بتای جوزا قرار گرفته است.
به تدریج با روشن شدن آسمان، پایین‌تر از مریخ و در سمت چپ مثلث مریخ – آلفای جوزا – بتای جوزا، به دنبال عطارد باشید که نزدیک به قلب‌الاسد (آلفای اسد) است.
پنج شنبه 17 شهریور
مشتری درخشان رفته رفته زودتر طلوع می‌کند یعنی قبل از نیمه شب. مشتری قبل از طلوع خورشید در جنوب آسمان در ارتفاع بالایی با قدر 2/6- می‌درخشد. در چند هفته اخیر مشتری به جز ماه پرنورترین جرم سماوی است. از داخل تلسکوپ، سیاره غول پیکر قطری برابر 46 ثانیه قوسی دارد.
از امروز تا صبح جمعه حدودا قبل از طلوع خورشید، عطارد با قدر 0/9- حدودا 45 دقیقه قبل از طلوع خورشید در ارتفاع کمی از افق شرقی دیده می‌شود. اگر به کمتر از 1 درجه‌ای سمت راست عطارد نگاه کنید، ستاره قلب‌الاسد با قدر 1/4 دیده خواهد شد. البته امکان دارد فاصله زاویه‌ای این دو جرم در آسمان کمی متفاوت‌تر از عکس زیر باشد!
جمعه 18 شهریور
مریخ، آلفا و بتای جوزا تنها ترکیب ستاره‌ای نیست که در آسمان صبح دیده می‌شود. امروز هم عطارد و قلب‌الاسد با جدایی کمتر از 1 درجه دیده می‌شوند. عطارد با قدر 0/9- ، 8 بار درخشان‌تر از این ستاره است.
دو ستاره درخشان آسمان بعد از غروب خورشید، ستاره سفید نسر واقع و ستاره زرد – نارنجی سماک رامح است. نسر واقع در غرب سمت‌الراس و سماک رامح در ارتفاع کمی در غرب آسمان دیده می‌شوند.
شنبه 19 شهریور
ستاره متغیر بتای برساووش در ساعت 11:15 a.m. ، به کمترین درخشندگی خود می‌رسد و اگر شب به آن نگاه کنید (حدودا 8 شب از شمال شرق طلوع می‌کند) ، مشاهده می‌کنید که درخشندگی آن در بازه پنج ساعته از قدر 2/1 به 3/4 افزایش می‌یابد. این ستاره دو تایی گرفتی از دوره‌ای می‌گذرد که قدر آن از مینیمم مقدار به ماکزیمم مقدار خود هر2/87 روز یکبار می‌رسد.
موقعیت سیارات
عطارد این هفته در شرق آسمان از قدر 0/2- تا 0/9- می‌درخشد. همانطور که در بالا هم اشاره شد خیلی پایین‌تر از مریخ، آلفا و بتای جوزا قرار گرفته است.
زهره در روشنایی خورشید دیده نمی‌شود.
مریخ (با قدر1/4، در حال عبور از داخل صورت فلکی جوزا)
(در مورد مریخ در 16 شهریور اشاره شد) در داخل تلسکوپ مریخ قرصی با قطر 4/7 ثانیه قوسی دیده می‌شود.
مشتری (با قدر 2/6-، در جنوب صورت فلکی حمل)
مشتری اوایل شب از شرق – شمال شرق طلوع می‌کند و وقتی به خوبی بالا آمد، نزدیک سر قیطس دیده می‌شود. قبل از طلوع خورشید در ارتفاع بیشتری در جنوب می‌درخشد و بهترین فرصت است تا آن را با تلسکوپ رصد کنیم.
زحل (با قدر 0/9، درصورت فلکی سنبله)
همانطور که در 15 شهریور اشاره شد، زحل کم کم از افق غربی ناپدید می‌شود.
اورانوس (با قدر 5/7، در صورت فلکی حوت)
نپتون (با قدر 7/8، در صورت فلکی دلو)
نپتون قبل از نیمه شب در جای خوبی از جنوب آسمان جا گرفته است.
پلوتو (با قدر 14، در شمال صورت فلکی قوس)
پلوتو در سمت جنوب – جنوب غرب بعد از تاریک شدن آسمان دیده می‌شود.
منابع:
مترجم: هانیه امیری
