بدون شک تا به‌حال با ابزار رصدی خود کهکشان مارپیچی M101 را در صورت فلکی دب اکبر مشاهده کرده‌اید. این کهکشان در فاصله 21 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد. منجمان در 2 شهریور، ابرنواختری را در M101 با استفاده از تلسکوپ 1.2 متری در رصدخانه پالومار در کالیفرنیای جنوبی کشف کرده‌اند.
این ستاره منفجر شده، در 2 شهریور با قدر 17.2 می‌درخشید،در 3 شهریور به قدر 13.8 رسید و در 4 شهریور قدرش 13.2 بود و ممکن است به قدر 11 و یا کمی بیشتر برسد.
برای یافتن M101 ابتدا صورت فلکی مشهور دب اکبر مخصوصا قسمت ملاقه آن را بعد از غروب خورشید در شمال شرق آسمان بیابید. این کهکشان بالای 2 ستاره در انتهای دسته ملاقه (اتا و زتای دب اکبر) قرار دارد و این 2 ستاره به همراه کهکشان یک مثلث را می‌سازند.
یک‌شنبه 6 شهریور
نسر واقع (آلفای شلیاق) ستاره مشهور تابستانی، تقریبا از سمت‌الراس شما عبور خواهد کرد. البته اگر در عرض جغرافیایی 39 درجه شمالی زندگی کنید.( با توجه به اینکه تبریز در 38 درجه شمالی قرار دارد، وضعیت خوبی را از این لحاظ داراست)
دوشنبه 7 شهریور
صورت فلکی دجاجه به خاطر کمبود اجرام عمقی آسمان، بر خلاف اینکه در مسیر راه شیری است، شهرت یافته است. شاید به این دلیل است که هرگز سعی نکردید خوشه‌های موجود در مرکز صلیب را بیابید، پس به دنبال شکار این خوشه‌ها باشید.
سه شنبه 8 شهریور
مشتری درخشان نیمه‌شب طلوع می‌کند و اوایل صبح در ارتفاع بالایی در جنوب آسمان قرار می‌گیرد. درخشش مشتری با قدر 2/6- باعث شده که در این شب‌ها پرنورترین جرم آسمانی به جز ماه باشد. از داخل تلسکوپ قرص مشتری دارای قطر 45 ثانیه قوسی است.
ماه حدودا در ساعت 22:07 به حضیض مداری خود (نزدیک‌ترین فاصله تا زمین) خواهد رسید و در فاصله 360858 کیلومتری از ما خواهد بود.
چهارشنبه 9 شهریور
باز هم صورت‌فلکی سنبله و زحل ارتفاعشان را از غرب آسمان کم می‌کنند. ستاره درخشان سماک اعزل ( آلفای سنبله) در 10 درجه‌ای چپ زحل قرار گرفته و این سیاره حلقه‌دار با قدر 0/9 پرنورتر از سماک اعزل دیده می‌شود.
پنچ شنبه 10 شهریور
این هفته هم وستا شرایط خوبی برای رصد را دارد و با قدر 6/2 می‌توان آن را با چشم غیر مسلح در خارج از شهر زیر آسمان تاریک مشاهده کرد.
به راحتی می‌توانید با ابزار رصدی این سنگ فضایی بزرگ را در کمتر از 1 درجه‌ای جنوب غرب ستاره سای جدی با قدر 4 بیابید. وستا نیمه شب در ارتفاع بیشتری در جنوب آسمان قرار خواهد گرفت. وقتی به وستا می‌نگرید، به یاد داشته باشید که فضاپیمای سپیده‌دم ناسا در حال حاضر در حال گردش به دور وستا است.
جمعه 11 شهریور
اوایل صبح مریخ از شرق – شمال شرق آسمان در ارتفاع پایینی از پس زمینه ستاره‌های جوزا در 1 درجه‌ای شمال شرق ستاره دلتای جوزا با قدر 4 عبور می‌کند.
تا اواسط شب منتظر بمانید تا بتوانید مشتری را در شرق آسمان و عیوق (آلفای ارابه‌ران) ،یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان را در شمال شرق بیابید. در نقطه میانی عیوق و مشتری، کمی پایین‌تر و سمت راست از نقطه میانی، خوشه ستاره‌ای پروین نمایان است.
شنبه 12 شهریور
به دنبال قلب‌العقرب (آلفای عقرب) ستاره نارنجی – قرمز که یک ستاره تابستانی است،باشید که کم کم از آسمان تابستانی خداحافظی می‌کند. این صورت فلکی در ارتفاع کمی در قسمت جنوبی آسمان دیده می‌شود.
اواخر این هفته ، عطارد صحنه خیره کننده‌ای را قبل از طلوع خورشید می‌سازد. اگر به 5 شهریور برگردیم، عطارد در غرب آسمان غیر قابل تشخیص بود. در حال حاضر این سیاره با قدر 0/3- پنج بار درخشان‌تر از حالت هفته قبل در شرق می‌درخشد. امروز این سیاره درونی به بیشترین کشیدگی غربی می رسد موقعی که در دورترین فاصله از خورشید در 11 درجه‌ای افق شرقی آسمان،30 دقیقه قبل از طلوع خورشید دیده می‌شود. اگر با یک دوربین دوچشمی به افق شرقی نگاه کنید می‌توانید درخشش قلب‌الاسد (آلفای اسد) با قدر 1 را دریک میدان دید با عطارد ببینید.
موقعیت سیارات
عطارد (با قدر0/3-، در افق شرقی)
در مورد عطارد در بالا اشاره شد.(12 شهریور)
زهره در اثر روشنایی خورشید دیده نمی‌شود.
مریخ (با قدر 1/4،در حال عبور از داخل صورت فلکی جوزا)
حدود 3 بامداد مریخ از شرق طلوع کرده و قبل از طلوع خورشید در ارتفاع خوبی قرار می‌گیرد. از داخل تلسکوپ به صورت قرصی با قطر 4/7 ثانیه قوسی دیده می‌شود.
مشتری (با قدر 2/6-، در جنوب صورت فلکی حمل)
حدودا قبل ازنیمه شب از شرق – شمال شرق طلوع می‌کند و قبل از طلوع خورشید در ارتفاع خوبی در جنوب آسمان دیده می‌شود.
زحل (با قدر 0/9، در صورت فلکی سنبله)
در مورد زحل هم در بالا اشاره شد. (9 شهریور)
اورانوس (با قدر 5/8، در صورت فلکی حوت غربی)
نپتون (با قدر 7/8، در غرب صورت فلکی دلو)
نپتون قبل از نیمه شب در ارتفاع خوبی در جنوب – جنوب شرقی قرار دارد.
پلوتو (با قدر 14، در شمال قوس)
پلوتو هنوز هم بعد از تاریک شدن آسمان در جنوب – جنوب شرق دیده می‌شود.
منابع
نویسنده: هانیه امیری
