نگاهی به خورشید گرفتگی ۱۴ دی

خورشید گرفتگی 14 دی ماه آخرین خورشید گرفتگی جزیی است که تا ده سال آینده در ایران خواهیم دید. این گرفتگی در اروپا، نیمه شمالی آفریقا، آسیا (به جز بخشی از شرق و جنوب آن) قابل رؤیت می‌باشد. در ایران در تمام نقاط کشور میتوان نظاره گر این گرفتگی بود. البته هرچه به شمال غربی کشور نزدیک شویم درصد گرفتگی بیشتر خواهد بود. در تبریز ماه حداکثر 49 % قرص خورشید را می پوشاند.

این مقدار از حداقل 9 درصد در جنوب شرقی تا حداکثر53 درصد در شمال غربی ‌کشور متغیر است.جدول مشخصات خورشیدگرفتگی جزئی سه‌شنبه 14 دی 1389 (بنا به استخراج موسسه ژئو فیزیک)

خورشیدگرفتگی در مناطق شمال غربی ایران نسبت به دیگر مناطق کشور طولانی‌تر است و بخش بزرگتری از قرص خورشید پوشیده می‌شود.

رصد خورشید گرفتگی

نور خورشید برای چشم انسان بسیار مضر است . در زمان خورشید گرفتگی جزیی بخشی از خورشید توسط ماه پوشیده میشود و نور خورشید اندکی کمتر میشود با این حال تشعشعات مضر نور خورشید کماکان به چشم انسان میرسد. برای مشاهده بی خطر خورشید گرفتگی بهترین کار ممکن تماشای غیر مستقیم نور خورشید از ایجاد روزنه ای کوچک در یک صفحه کاغذی و انعکاس نور خورشید روی سطح سفید رنگ و یا مشاهده آن بوسیله فیلترهای مخصوص است. همچنین به هیچ عنوان نباید مدت زمان زیادی به خورشید با فیلتر های جوشکاری یا عینک های آفتابی تیره و دیسکت های رایانه ای نگاه کنید. با استفاده از یک کارتن و یک ورق کاغذ سفید، اتاقک تاریک بسازید.
ساخت اتاق تاریک کار دشواری نیست و با استفاده از یک کارتن می توانید چنین اتاقک تاریک بسازید.

عکاسی از خورشید گرفتگی جزیی

با استفاده از دوربین های دیجیتال یا آنالوگ (فیلمی) به صورت مستقیم نمی توان از خورشید گرفتگی جزیی عکس گرفت. بهترین روش قرار دادن فیلتر مناسب سر راه نور خورشید به لنز دوربین است. فیلتر های مناسب این کار میتواند فیلتر جوشکاری شماره 14 و یا عینک های کسوف و فیلتر های مایلار پلاستیکی و یا فیلتر های شیشه ای خورشیدی باشد.

در تمام مراحل کسوف جزیی با توجه به فیلتری که به کار میبرید نوردهی ثابتی را انتخاب کنید. برای فیلتر های شیشه ای SunGlass و فیلتر های مایلار و عینک های خورشید گرفتگی که به عنوان فیلتر استفاده میشوند نوردهی تقریبا یکی است. بازه بین 1/1000 تا 1/250 ثانیه در حساسیت هایی بین 100 تا 400 انتخابهای شما هستند. این در صورتی است که دیافراگم شما بین 3.5 تا 8 انتخاب شوند.

در عکاسی با لنزهای زوم یا تلسکوپ نیز این انتخاب نوردهی و دیافراگم صدق میکند.در صورتی که از فیلترهایی غیر از این استفاده کنید نوردهی شما تغییر خواهد یافت. به صورت مستقیم و بدون فیلتر نمیتوان از خورشید گرفتگی حتی در سرعتهای بسیار بالا عکس گرفت این کار ممکن است به دوربین شما صدمه وارد نماید.

هرگاه خورشیدگرفتگی اتفاق می‌افتد، در مکان‌هایی از سطح کرهٔ زمین که از خط واصل مرکز خورشید و مرکز کرهٔ ماه دور هستند، امکان رؤیت گرفت کلی یا گرفت حلقوی وجود ندارد. در چنین نقاطی – که شامل مساحت بیشتری از زمین می‌شود – دو قرص خورشید و ماه هم‌مرکز دیده نمی‌شوند و در نتیجه روی تاریک ماه، تنها قسمتی از قرص خورشید را می‌پوشاند که به این حالت گرفت جزئی گفته می‌شود.

مشاهده سایه درختان
یکی از راههای مشاهده خورشید گرفتگی و حتی عکاسی از آن را میتوان با ایستادن زیر یک درخت وتماشای نورهای تابیده شده از خورشید از لا به لای شاخ و برگ درختان است. در اوج گرفتگی 14 دی ماه ساعت 12 تا 12:30 دقیقه چنین تصویری را مشاهده خواهید کرد.

منبع: ParsSky.com