بارش شهابی برساوشی

بارش شهابی پدیده ای است که هر ساله در بازه های زمانی مشخصی از سال رخ می دهد که هر بارش متعلق به دنباله دار یا سیارک خاصی می باشد.

داستان بارش های شهابی از اینجا شروع می شود که وقتی سیارک یا دنباله داری از مدار زمین عبور می کند در اثر برخورد با جرم دیگری یا در اثر حرارت خورشید ذرات و تکه های ریز و درشتی را از خود بجای می گذارد که به مرور زمان مدار مشخصی را به دور خورشید تشکیل داده و در محدوده تقریبا بزرگی مدار زمین را قطع می کند.وقتی زمین وارد این محدوده از ذرات سرگردان در فضا می شود این تکه های بر جای مانده با سرعت زیادی وارد جو زمین شده و در اثر اصطکاک با ملکولهای هوا داغ شده و می سوزند.

تصویری از شهاب باران برساوشی،ایران، مازندران، جنگل هیرکانیان
عکاس: طاها قوچکانلو

بسته به عناصر تشکیل دهنده این تکه های ریز و درشت در اثر سوختن و برهم کنش با جو زمین هر یک از شهابها رنگ مشخصی از خود نشان می دهند و چون با سرعت زیادی وارد جو می شوند بصورت خطی و تیر مانند مشاهده می شوند.

یک تفاوت اساسی بین بارش های شهابی سیارکی و دنباله داری وجود دارد که عبارت از جرم زیاد و درشتی تکه های بارش های سیارکی نسبت به بارش های با منشا دنباله داری است.به این شکل که وقتی ذرات سیارکی وارد جو می شوند به علت جرم زیاد و سختی مواد و گاها درشتی اندازه مدت زمان بیشتری طول می کشد تا در جو بسوزند که باعث داوم بیشتر تیر شهاب در آسمان و روشنایی به مراتب بیشتر اینگونه شهابها می باشد.

همچنین پس از عبور این نوع شهابها دنباله ای در آسمان دیده می شود که دود و غبار حاصل ز

سوختن می باشد.

اما شهابهای با منشا دنباله داری قدری متفاوت تر می باشند. چون بیشتر از یخ و غبار بجای مانده از دنباله دار بخار شده در اثر حرارت خورشید تشکیل شده اند و جرم و اندازه کمتر و کوچکتری دارند.پس به علت سبکی با سرعت کمتری وارد جو شده و مدت زمان سوختن این شهابها در جو خیلی سریع اتفاق می افتد که در نتیجه روشنایی و دوام کمتری در آسمان نسبت به شهابهای سیارکی

خواهند داشت.

یکی از بارش های جذاب سالانه بارش شهابی برساوشی است که منشا دنباله داری دارد و هر ساله از اوایل مرداد ماه آغاز و تا اواسط شهریور ادامه می یابد که بیشترین شهابهای متعلق به این بارش را می توان از شامگاه 21 مرداد تا صبحگاه 22 مرداد مشاهده کرد. در اصطلاح زمان اوج بارش نامیده می شود. زیرا که زمین در این زمان به متراکم ترین محل قرارگیری این ذرات در فضا

به نقطه ای که مدار این ذرات بر جای مانده مدار زمین را قطع می کند،می رسد واین به آن معناست که ما تعداد بیشتری شهاب به نسبت روزهای قبل و بعد از زمان اوج در آسمان خواهیم دید.

منشا بارش شهابی برساوشی ذرات بر جای مانده از دنباله دار سوئیفت تاتل می باشد که هر 130 سال یکبار حرکت مداری خود را تکمیل می کند.

در زمان اوج بارش برساوشی حداکثر 120 الی 200 عدد شهاب را در ساعت می توان مشاهده کرد.که پیش بینی می شود شهابهای قابل مشاهده در این بارش شهابی بین 60 تا 70 شهاب در هر ساعت باشد و با عدم وجود ماه در آسمان شرایط رصدی خوبی را در پیش رو خواهیم داشت.

متوسط تعداد شها‌بها در ساعت (ZHR) از دنباله دار سوئیفت تاتل 50 شهاب می باشد.

 رصدگران با تقسیم آسمان به محدوده های رصدی مختلف در عرض یک ساعت در بازه های زمانی 5 دقیقه تا 15 دقیقه با ثبت مشاهدات خود این عدد استاندارد را به دست می آورند.

کانون بارش صورت فلکی برساوش می باشد که نام بارش هم از نام همین صورت فلکی گرفته شده است.

زیرا که اگر مسیر شهابها را به عقب برگردانیم از سمت این صورت فلکی وارد جو زمین خواهند شد.اما هرگز انتظار نداشته باشید که تمام شهابها را دقیقا از سمت صورت فلکی برساوش رصد کنید و به یک سمت خیر نشوید زیرا که شهابها بصورت پراکنده از تمام جهات آسمان دیده خواهند شد.

یکی از بهتری راه های ثبت بارش های شهابی عکاسی از آسمان و روش بعدی تشکیل یک تیم رصدی و تقسیم آسمان به 4 یا 8 قسمت بین اعضای گروه برای ثبت شهابهای ورودی از جهات مختلف آسمان می باشد.