شاید اگر از شما بپرسند نزدیکترین کهکشان به ما چه نام دارد، بدون تردید آندرومدا را نام می‌برید درصورتی که تا سال 1994، تا زمانی که کهکشان بیضوی کوتوله قوس (SagDEG) کشف نشده بود، تصور بر این بود که ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک نزدیکترین کهکشان‌ها به کهکشان راه شیری هستند. در سال 2003، کهکشان کوتوله کلب اکبر کشف شد که در حال حاضر نزدیکترین کهکشان شناخته شده به کهکشان ما است.
ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک
ابر ماژلانی بزرگ (LMC) و همسایه او، ابر ماژلانی کوچک (SMC)، اجرام نمایانی در آسمان نیمکره جنوبی هستند. هر چند، آن‌ها دیگر نزدیکترین کهکشان ها به کهکشان ما نیستند. این اجرام مسلما در زمان‌های گذشته توسط منجمان نیمکره جنوبی شناخته شده بودند، اما این افراد اسناد و مدارکی دال بر کشف آن‌ها ارائه ندادند. فردیناند ماژلان بود که در سفرش به دور دنیا در سال 1519 تا 1522 این دو جرم را به اطلاعات ما افزود.
ابرهای ماژلانی کهکشان های کوتوله نامنظمی هستند که دور کهکشان راه شیری می‌گردند. LMC پر از اجرام جالبی مانند سحابی‌های پخشی، خوشه‌های ستاره‌ای باز و کروی، سحابی‌های سیاره‌نما و غیره است. SMC هم همچنین یک کهکشان نامنظم است و ممکن است مانند یک دیسک بسته کج شده باشد که توسط نیروهای کشندی راه شیری و LMC از شکل طبیعی خود خارج شده است.
ابر ماژلانی بزرگ 179,000 سال نوری از راه شیری فاصله دارد. ابر ماژلانی کوچک کمی دورتر در فاصله 210,000 سال نوری قرار دارد.
کهکشان کوتوله قوس (SagDEG)
کهکشان کوتوله قوس تا سال 1994 کشف نشده بود، چون نه تنها خیلی کم نور است بلکه پشت قسمت مرکزی کهکشان ما پنهان شده است. با این وجود، کهکشان کاملا بزرگی است ( حدودا 10,000 سال نوری وسعت دارد)، احتمالا توسط نیروهای کشندی کهکشان راه شیری گسیخته خواهد شد. ( در مقایسه با آن، کهکشان ما 100,000 سال نوری وسعت دارد.) کهکشان کوتوله قوس 70,000 سال نوری از خورشید و 50,000 سال نوری از مرکز کهکشان راه شیری فاصله دارد. این کهکشان خیلی به ما نزدیک است طوری که تعدادی از ستاره‌های آن با کهکشان ما مشترک است.
کهکشان کوتوله کلب اکبر
کهکشان کوتوله کلب اکبر 25,000 سال نوری از خورشید و 42,000 سال نوری از مرکز کهکشان فاصله دارد. این کهکشان نیز توسط غبار صفحه راه شیری به خوبی پوشیده شده است. به خاطر همین موضوع است که تا این اواخر کشف نشده بود.
این کهکشان هم توسط جاذبه راه شیری متلاشی شده است. همزمان با گردشش به دور راه شیری، دنباله‌ای از ستاره‌ها، گاز و غبار را در مسیرگردشش به جا می‌گذارد.
این دنباله به طول دویست هزار سال نوری، به عنوان حلقه‌ی تکشاخ شناخته شده است و در حقیقت سه بار دور کهکشان ما پیچیده شده است. کهکشان کوتوله کلب اکبر در هنگام تحقیق بر روی این حلقه در سال 2002 کشف شد.
داده‌های فواصل
نزدیکترین کهکشان آشنا به ما، کهکشان کوتوله کلب اکبر است که در فاصله 236,000,000,000,000,000 کیلومتر (25,000 سال نوری) از خورشید قرار دارد. کهکشان کوتوله قوس نزدیکترین کهکشان بعدی است که در فاصله 662,000,000,000,000,000 کیلومتر (70,000 سال نوری) از خورشید است.
ابر ماژلانی بزرگ 1,690,000,000,000,000,000 کیلومتر (179,000 سال نوری ) دورتر از ما است که مدت‌ها تصور می‌شد که نزدیکترین کهکشان به کهکشان راه شیری است. ابر ماژلانی کوچک در فاصله 1,980,000,000,000,000,000 کیلومتر (210,000 سال نوری) قرار دارد.
چرا این فواصل برای منجمان مهم است؟
اگر فاصله جرمی در LMC را اندازه‌گیری کنید، می توانید فاصله میلیون‌ها جرم موجود در LMC را نسبتا به طور دقیق به دست آورید. البته این فواصل دقیقا یکسان نیستند ولی ضخامت LMC در مقایسه با فاصله اجرام تکی تا راه‌شیری بسیار کوچک است. سپس ستاره‌شناسان با بررسی اجرام LMC ، درخشندگی واقعی آن‌ها را از روی درخشندگی ظاهری آن‌ها به دست می‌آورند و در انتها فاصله دقیق LMC از ما را می‌یابند. برای مثال ستاره‌شناسان بقایای ابرنواختری را مطالعه می‌کنند تا با مدل‌های نظری مقایسه کنند و رابطه‌ای را بین اندازه، انرژی و درخشندگی استنتاج کنند.
مدت زمان سفر به این اجرام
برای رفتن به نزدیکترین کهکشان، یعنی کهکشان کوتوله کلب اکبر، با سرعت فضا پیمای ویجر، حدودا 749,000,000 سال زمان لازم است. اگر قادر بودیم با سرعت نور سفر کنیم، 25,000 سال طول می‌کشید!
منبع
نویسنده: هانیه امیری
