مریخ-شناسی واژه‌ای است که از ترجمه‌ی لاتین Geology of Mars برگرفته شده است. مریخ سیاره‌ای است که شرایط آن بیشتر از سیارات دیگر نزدیک به ویژگی‌های زمین شناسی است. هنوز ما در مورد این سیاره اطلاعات کمی داریم. تمام اطلاعاتی که ما از مریخ داریم از آنچه می‌بینیم است. ما می‌توانیم در مورد ساختار داخلی این سیاره حدس و گمان بزنیم، اما تا زمانی که واقعا حضورفیزیکی در مریخ نداشته باشیم هرگز بطورحتم نمی‌توانیم در مورد این که این سیاره از چه ساخته شده است، اظهار نظر کنیم.
.
رنگ قرمز مریخ ما را برآن می‌دارد تا باور کنیم که این سیاره دارای مقدار زیادی آهن است. این رنگ قرمز تنها رنگی است که بر روی سطح مریخ علاوه بر قطب وجود دارد. همچنین یک منطقه تیره‌تر در امتداد خط استوا وجود دارد. این منطقه در حدود یک سوم از این سیاره را تحت پوشش داده است. یک دره عمیق و باریک غول پیکردر مریخ وجود دارد که باعث ایجاد شکلی خراش مانند بر سطح مریخ شده است که شبیه دره‌ی گراند کانین بر روی زمین است. آنچه که به نظر می‌رسد وجود کانال‌های جریان قدیمی بر سطح این سیاره است. این می‌تواند حاکی از وجود آب مایع بر روی سطح مریخ باشد.
سطح مریخ تا حد زیادی بین شمال و جنوب متفاوت است و عمدتا علت آن را به فرآیندهای آتشفشانی و فرسایش نسبت داده‌اند. مریخ در نیمکره‌ی جنوبی شبیه به ماه است. این منطقه به عنوان “ارتفاعات” مریخ نامیده می‌شود و با چاله های متعدد که بین یک تا چهار کیلومتر هستند، در اطراف دهانه‌های آتشفشان در اثر پراکندگی مواد پرتابی، ساختارهای لبه مانند بوجود آورده‌اند. این ساختارها در نیمکره شمالی در مقایسه با نیمکره جنوبی بسیار کم است. در شمال، سطح مریخ به ندرت بالاتر از یک کیلومتر می‌رسد. تصور می‌شود این تضاد کامل بین شمال و جنوب در مدت زمان 3 دوره‌ی مریخ شناسی اتفاق افتاده باشد. جنوب به طور مداوم با شهاب سنگ‌ها بمباران شده است. اگرچه شمال آن نیز متاثر از برخورد شهابسنگها است اما فرسایش یا جریان‌های آتشفشانی آن را پوشش داده است. شمال مریخ همچنین دارای شواهدی از وجود کانال‌های جریان قدیمی و در جنوب یخچالهای طبیعی گزارش شده که حال حاضرنیز در قالب یک کلاهک یخی وجود دارد.
تارسیس:
(نام تارسیس از نام تارشیش در انجیل گرفته شده‌است. در انجیل، تارسیس نام باختری‌ترین سرزمین جهان شناخته‌شده است.) این منطقه به نام تارسیس در مرکز ارتفاعات سطح سیاره است.
این مجموعه آتشفشان غول پیکر، وسعت 4000 کیلومتر و ارتفاع 10 کیلومتر دارد. یکی از دهانه‌ها به نام الیزیوم یا بهشت که حدود 2000 کیلومتر وسعت و 5 کیلومتر ارتفاع دارد. در قله ارتفاعات تارسیس سه آتشفشان وجود دارد که بلندترین آن کوه المپوس یا المپس است. قله این آتشفشان 27 کیلومتر بلندی دارد. خود دهانه‌ی آتشفشان در اثر فوران‌های دوره‌ای در طی یک دوره زمانی ساخته شده است. مواد خروجی این آتشفشان به احتمال زیاد گدازه‌ی سیال است و فعالیت‌های آذرآواری کمی داشته است. وجود حجم زیادی از مواد آتشفشانی را می‌توان به عدم فعالیت تکتونیکی نسبت داد. تعداد اندک دهانه‌ی برخوردی در کنار آتشفشان نشان می‌دهد که آتشفشان نسبتا جوان بوده است. این امکان وجود دارد که فعالیت این آتشفشان به طور دوره‌ای در طول تاریخ مریخ اتفاق می‌افتد. آتشفشان مریخ بسیار شبیه به انواعی از آتشفشانها است که می‌توان بر روی زمین یافت به خصوص آتشفشان هاوایی. همچنین وجود خاکستر در اطراف آتشفشان مریخ بسیار رایج است. مدارک و شواهد نشان دهنده‌ی فعالیت‌های هیدروترمالی در مریخ است، حتی بیش از آنکه تاکید بر وجود آب در مریخ داشته باشد.
مترجم: مسعود رحیم پور
منبع: وبسایت ناسا
