بعد از برگزاری اولین باشگاه نجوم انجمن آیاز ، که در سطح دانش آموزان دبیرستانی برگزار شد، به دنبال بهانهای بودیم تا برنامهای در سطح شهر و برای عموم مردم برگزار کنیم. از این گونه بهانه ها در علم نجوم بسیار می توان یافت ؛ از جمله هلال ماههای نو ، بارشهای شهابی، اعتدال بهاری (آغاز سال نو شمسی) و انقلاب های تابستانی و زمستانی و…
انقلاب زمستانی ، این بهانه را به ما داد تا در طولانی ترین شب سال که سابقهای بسیار کهن در فرهنگ مردم کشور مان دارد ، هدف اصلی انجمن را پیگیری کنیم. شب یلدا ، بهترین زمان در روزهای سرد سال برای آشنایی مردم با علم باستانی نجوم بود.
اعضای انجمن از مدتها قبل به فکر چنین روزی بودند ولی همانند همه فعالیتهای انجام شده ، گرفتن مجوز از طریق سازمان آموزش و پرورش به جهت برگزاری یک برنامه عمومی ، بزرگترین مشکل بود ، ولی شوق و اشتیاق اعضای انجمن برای آشنایی مردم با علم اجدادیمان باعث شد تا تمام تلاش خود را بکنیم. برای برگزاری برنامه عمومی در شهر نیاز به گرفتن مجوز از شهرداری داشتیم که با مساعدت ریاست خانه فیزیک و نجوم و ریاست روابط عمومی شهرداری محقق شد. همکاری شهرداری با چنین برنامه عمومی باعث تعجب اعضای انجمن شد. مسئولان شهرداری موافقت کردند ، تا پارچه نوشتههایی را در سطح شهر برای اطلاع رسانی مردم در میادین نصب کنیم. همچنین این امکان را فراهم کردند تا برنامه در محوط شهرداری که بهترین مکان برای برگزاری مراسم بود ، اجرا شود.
همکاری شهرداری با چنین برنامهای ، اعضای انجمن راتشویق کرد تا علاوه بر توضیح نجومی طولانی شدن آخرین شب فصل پاییز ، بخشهای دیگری نیز در برنامه گنجانده شود؛ چون چنین فرصتی به ندرت در اختیار انجمن نجوم آیاز قرار میگیرد.
اعضای انجمن با هم فکری تصمیم گرفتند ، هفت بخش مختلف در برنامه بگنجانند:
۱) چیله گئجه سی (شب یلدا)
در این بخش ، بیان علمی طولانی شدن شب یلدا ، همراه با ماکت مدار زمین به دور خورشید ، بیان افسانه ها و آئین های مردم ایران و کشورهای دیگر در چنین شبی توضیح داده شد.
2) بچه های خورشید( منظومه شمسی)
آشنا کردن مردم با خورشید به عنوان یک ستاره ، سیارات و هر آنچه که در منظومه شمسی وجود دارد؛ از جمله ستاره های دنباله دار ، سیارکها وقمرهای سیارات از جمله قمر زمین (ماه)
3) شکار آسمان
آموزش عکاسی نجومی ، کار با دوربینهای دو چشمی و تلسکوپ وارائه عکسهای گرفته شده از پدیده های نجومی ؛ خسوف ، گذر سیاره زهره و رد ستارگان دور قطبی
4) کوچه ، پس کوچه های آسمان
معرفی صورتهای فلکی، علت نامگذاری آنها ، بیان افسانه ها و داستانهای مرتبط و چگونگی یافتن صورتهای فلکی در آسمان
5) نجوم اجدادی
بیان تاریخ علم نجوم ، معرفی ابزارهای نجومی قدیمی (اسطرلاب و …) وکاربرد علم نجوم در زندگی اقوام گذشته
6) سرگذشت ستارگان از تولد تا مرگ
ستارگان نیز همانند مخلوقات خداوند ، روزی به دنیا می آیند و روزی از دنیا میروند. بیان علمی تولد یک ستاره در یک سحابی و تبدیل شدن آن به کوتوله سفید ، ستاره نوترونی و یا ساهچاله ، مورد توجه بازدید کنندگان قرار گرفت.
7) مشاهده تصاویر سه بعدی از سطح مریخ
در این بخش ، مراجعه کنندگان می توانستند توسط عینک مخصوص ، تصاویر گودالها و کوههای موجود در سطح مریخ را به صورت سه بعدی مشاهده کنند.
با وجود اینکه طولانی ترین شب سال ، شب سیام آذر ماه می باشد واین روزدر سال85 مقارن با روز پنج شنبه بود ، ولی اعضای انجمن برای اینکه با برگزاری این مراسم ، باعث ایجاد ترافیک واختلال در نظم شهر نشوند ، تصمیم گرفتند تا برنامه را در روز جمعه ، اول دی ماه برگزار کنند.
برنامه از ساعت 16 تا 22 در نظر گرفته شده بود ، بنابراین اعضای انجمن ، صبح روز جمعه ، وسایل مورد نیاز را از پژوهش سرا به محوطه شهرداری منتقل کردند و با وجود هوای بسیار سرد تصمیم گرفتند تا مراسم را در محوطه باز برگزار کنند تا افراد بیشتری در برنامه شرکت کنند.
برای پر رونق تر شدن برنامه ، سفره شب یلدا نیز در نظر گرفته شده بود. دیوان حافظ و تنقلات شب یلدا ، زینت بخش این سفره بودند. همانطور که می دانیم ، از سنتهای شب یلدا ، تفأل به دیوان حافظ و خواندن داستانهای حماسی شاهنامه می باشد. همچنین پخش تصاویر از پدیدههای نجومی همراه با موسیقی در برنامه گنجانده شده بود.
برنامه بطور غیر رسمی ، با حضور و استقبال مردم ، قبل از ساعت 16 شروع شد . استقبال مردم از تمامی غرفهها بسیار چشمگیر بود ، ولی بارش برف در حدود ساعت 19 ، اعضای انجمن را مجبور کرد تا برنامه را در ساختمان شهرداری دنبال کنند . ولی برخلاف انتظار ، استقبال مردم همچنان تا ساعت 22 شب ادامه داشت. در این بین حضور مسئولان شهرداری و معاونت آموزش متوسطه باعث دلگرمی اعضای انجمن شد. ساعت 22 ، طبق برنامه پیش بینی شده ، مراسم با گرفتن عکس یادگاری اعضای انجمن به اتمام رسید . در این بین برخود لازم می دانیم که از مسئولان دلسوز پژوهش سرا بخصوص آقای محمود رضا پور شفیق ـ ریاست پژوهش سرا ـ و خانواده محترم اعضای انجمن سپاسگزاری کنیم که همواره پشتیبان معنوی انجمن بودهاند.
هر چند هدف از اجرای برنامه که ترویج علم نجوم در میان افشار مردم میباشد محقق شد ولی متأسفانه در جذب این افراد ، به دلیل دانش آموزی بودن انجمن ، نتوانست کاری از پیش ببرد .
امید است همکاری شهرداری تبریز در به رسمیت شناختن این انجمن به عنوان یکی از بخشهای شهرداری ، این مشکل ومشکلات ناشی از این مسأله را از پیش پای اعضای انجمن برداشته شود.
انسیه عرفانی/ دبیر سابق انجمن نجوم آیاز
برای دیدن اندازه ی واقعی عکس ها، روی عکس کلیک کنید:
