کهکشانها سیستمهایی هستند متشکل از ستارهها، گاز، غبار و ماده تاریک، که به وسیله گرانش باهم در تعاملند. کهکشان مارپیچی بزرگی مثل کهکشان ما “راه شیری” شامل صدها بیلیون ستاره و به اندازه کافی گاز و غبار است که بیلیونها ستاره دیگر را به وجود میآورند.
در سال 1920 ادوین هابل از تلسکوپ 100 اینچی نوری در کوه ویلسون کالیفرنیا استفاده کرد تا دیگر منظومههای کهکشانی را بیابد. تلسکوپ فضایی هابل که به افتخار هابل به نام او نامگذاری شده است، بیلیونها کهکشان در شکلها و اندازههای مختلف را رصد کرده است.
ادوین هابل در حال رصد آسمان
این کهکشانها به چند دسته طبقه بندی میشوند: کهکشانهای کوچک نامنظم، کهکشانهای مارپیچی با شکوه و کهکشانهای بیضوی که اندازه آنها از کوتوله تا ابرغولهاست که دهها برابر بزرگتر از کهکشان راه شیری هستند.
عکسهای گرفته شده از کهکشانهای مارپیچی در طول موج پرتو ایکس آشکار کرد که آنها از گازی با دمای چند میلیون درجه پر شدهاند، online casino که به احتمال زیاد توسط انفجار ابرنواختری گرم شده است. بیشتر گاز موجود در کهکشانهای حلقوی به شکل ابرهای غباری و خنک است. در هر دوی کهکشانهای بیضوی و حلقوی، عکسهای پرتو ایکس، توضیحاتی از پایان مرحله تحول اختری به ما میدهند. (ناحیههایی که ابرنواخترها گاز را تا میلیونها درجه گرم میکنند و اجرام بر اثر نیروهای گرانشی شروع به انقباض میکنند و ستارههای نوترونی و سیاهچالهها شکل میگیرند.)
آثار زیادی از نیروی گرانشی در اعماق مرکزی بیشتر کهکشانها یافت میشود جایی که سیاهچالههای پرجرم در آنجا مخفی شدهاند. این غولهای گرانشی میتوانند جرمهایی را در محدوده چند میلیون تا چند بیلیون برابر خورشید در بر گیرند. در کهکشانهای معمولی، سیاهچاله پر جرم حضورش را با نیروی گرانشی که در حرکت ستارهها اعمال میکند، نشان میدهد و یا وقتی که گاز حین سقوط به سیاهچاله گرم شده و توسط پرتوهای ایکس آشکار میشود.
اما وقتی که سیاه چالههای پرجرم توسط توده عظیمی از گاز و غبار احاطه میشوند، افزایش سرعت و گرمای این گاز زمانی که به سمت سیاهچاله کشیده میشود، باعث تولید مقدار شگفت انگیزی انرژی در طول موج پرتو ایکس و دیگر طول موج ها میشود و ظاهر کل کهکشان را تغییر میدهد. این کهکشانها، کهکشانهای فعال یا کوازار نامیده میشوند.
نویسنده: هانیه امیری