همدم احتمالی ستاره غول پیکر ابط‌الجوزا

دانشمندان، معتقدند احتمالا تابش خیره کننده ابط‌الجوزا، یک ستاره همدم را از دید مستقیم رصدی پنهان کرده است. ابط الجوزا، دومین ستاره درخشان صورت فلکی شکارچی، ستاره غول پیکری است که تابش کاهنده آن، بحث‌هایی را درباره زمانی که به صورت یک ابرنواختر بزرگ منفجر می‌شود را ایجاد کرده است. اما حالا، محققان بر این باورند که ستاره‌ای همدم، ممکن است پشت پرده تغییرات نامنظم در درخشش ابط‌الجوزا باشد.
مطالعه‌ جدید که از مدل‌های کامپیوتری برای شبیه‌سازی فعالیت ابط‌الجوزا استفاده شده است، پیشنهاد می‌کند که تابش دوره‌ای ستاره، احتمالا توسط ستاره‌ای همدم یا حداقل جسمی شبیه به ستاره که به دور مدار ابط‌الجوزا می‌گردد ایجاد شده است.
محققان اسم مستعار Betelbuddy (همدم ابط‌الجوزا) یا به طور رسمی تر، آلفا اوریونیس-بی(ابط الجوزا در ستاره‌شناسی آلفا اوریونیس نامیده می‌شود) را برای جسم مورد اشاره قرار داده‌اند.
جرد گلدبرگ، نویسنده مطالعه و محقق مرکز اخترفیزیک محاسباتی موسسه فلتیرون اعلام کرد: ما بعد از بررسی‌ها، هر عامل درونی متغیر که می‌توانست باعث ایجاد درخشش و تضعیف نور به این صورت شود را رد کردیم. تنها فرضیه مناسب این است که ابط الجوزا یک ستاره همدم دارد.
ابط الجوزا یک غول سرخ است که حدوداً صدهزار برابر خورشید درخشندگی و چهارصد میلیون برابر آن حجم دارد. طبق مدل‌های جدید، ستاره همراه می‌تواند مانند یک برف روب عمل کند و در حین عبور خود در مدار ابط الجوزا، غبارهای مانع نور را کنار بزند و بدین ترتیب، متناوباً باعث شود که ابط الجوزا از دید ما، موقتاً درخشان‌تر به نظر رسد.
این مدل ستاره همراه، در توصیف الگوهای متفاوت نوسان نور رصد شده از ابط الجوزا، موثر است. ابط الجوزا دو دوره مجزای افزایش و کاهش شدت درخشش را به نمایش می‌گذارد. یکی از این دوره‌ها کمی بیش از یک سال و دیگری حدود شش سال به طول می‌انجامد. به عنوان یک ستاره متغیر، یکی از این الگوها بر اثر تغییرات داخلی ابط الجوزا که به دلیل انبساط‌ها و انقباض‌ها ایجاد می‌شود، رخ می‌دهد و نشانه‌ای از زمانی است که ستاره به ابرنواختر تبدیل خواهد شد.
طبق اعلام محققان، اگر حالت بنیادی ستاره، تابش بلندمدت آن باشد، آنگاه ممکن است ابط‌الجوزا زودتر از آنچه انتظار می رفت آماده فروپاشی و انفجار باشد. اما، اگر همانطور که مطالعات متعدد نشان می دهند، حالت بنیادی، تابش کوتاه مدت باشد، آنگاه تابش بلند مدت، پدیده “دوره بلندمدت ثانویه” نامیده می‌شود.

دوره بلندمدت ثانویه، می‌تواند به وسیله چیزی خارجی مانند ستاره همراه تحت تاثیر قرار گیرد. در چنین حالتی، دانشمندان بحث می‌کنند که این ستاره، می‌تواند حدود دو برابر خورشید جرم داشته باشد. اگرچه، تحقیقات بیشتری برای اثبات وجود این ستاره همراه و برای درک بهتر ماهیت این ستاره احتمالی لازم است.

لاشلو مولنار، نویسنده همکار از رصدخانه کنکولی در مرکز تحقیقات ستاره شناسی و علوم زمین هُن-رن در مجارستان بیان کرد: ابط الجوزا از زمان ظهور اخترفیزیک مدرن، هدف تحقیقات بی‌شماری بوده است؛ و در این مورد، یک ستاره پنهان موثر در درخشش وسیع ابرغول سرخ؛ چیزی است که مرا به وجد می‌آورد.

مترجم: محمدفرحان بهنام
ویرایش: محمد گوهری-مریم فخیمی
منبع: Space.com

Share